*The workshop on Teaching Human Rights at Foreign Trade University, hosted by The Faculty of Law (Hanoi Campus) and The Faculty of Economics and Law (HCMC Campus)
Thương mại toàn cầu hiện nay không chỉ hướng tới các lợi ích kinh tế mà còn cả các mục đích xã hội và giá trị nhân văn, trong đó có quyền con người. Trong xu hướng này, các quốc gia sử dụng FTA không chỉ để thúc đẩy tự do hóa thương mại mà còn để nâng cao tiêu chuẩn sống, đảm bảo công bằng xã hội và hướng tới phát triển bền vững. Thực hiện chính sách hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã, đang và sẽ ký kết, gia nhập ngày càng nhiều các điều ước quốc tế về thương mại. Do đó, để phù hợp quan điểm chủ trương của Đảng là tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, Quyết định số 1309/QĐ-TTg ngày 5/9/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đến năm 2025, 100% các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân tổ chức giáo dục quyền con người cho người học. Trường đại học không thuộc khối trường chuyên luật sẽ triển khai trong các môn học pháp luật hoặc pháp luật đại cương thời lượng ít nhất là 20 tiết, Ngành thuộc khối trường chuyên luật sẽ triển khai trong môn học Lý luận chung về nhà nước và pháp luật; các chuyên ngành khác; Thời lượng mỗi môn là 5 tiết hoặc thiết kế thành một môn học riêng với thời lượng tối thiểu là hai học phần, trong đó có 10 tiết thảo luận.
Tại trường Đại học Ngoại thương, quyền con người chưa trở thành một học phần độc lập trong bất kỳ chương trình đào tạo nào thuộc bất kỳ cấp độ nào của Trường Đại học Ngoại thương. Tuy nhiên, các nội dung về quyền con người đã được giảng dạy lồng ghép trong các học phần khác nhau thuộc các chương trình đào tạo khác nhau. Để thống nhất trong việc thực hiện Đề án đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân của Chính phủ tại Trường Đại học Ngoại thương, ngày 15/11/2022 Khoa Luật và Bộ môn Kinh tế – Luật Cơ sở 2 tại Tp. Hồ Chí Minh đã tổ chức buổi Tọa đàm chuyên môn về “Giảng dạy nội dung về quyền con người tại Trường Đại học Ngoại thương”.
Nội dung chính buổi tọa đàm sẽ tập trung trả lời một số câu hỏi sau: Sự cần thiết giảng dạy về quyền con người? Tại sao phải đưa nội dung quyền con người vào chương trình giảng dạy tại trường đại học? Nội dung quyền con người bao gồm những nội dung gì? Quyền con người được quy định như thế nào và việc giảng dạy các quy định này ở các cấp đào tạo cử nhân và thạc sĩ gặp các khó khăn nào? Đâu là giải pháp để khắc phục các khó khăn này? Việc trả lời các câu hỏi trên sẽ gắn với thực tiễn xây dựng chương trình đào tạo và giảng dạy tại Trường đại Ngoại thương.
Tại buổi tọa đàm, TS Trần Thị Thu Thủy đã có những chia sẻ khá chi tiết về sự cần thiết giảng dạy về quyền con người và tại sao phải đưa nội dung quyền con người vào chương trình giảng dạy tại trường đại học, về nội dung quyền con người, cụ thể về quyền con người được quy định trong pháp luật Hình sự. Buổi tọa đàm diễn ra sôi nổi với nhiều ý kiến, quan điểm khác nhau của Thầy Cô Khoa Luật và Bộ môn Kinh tế – Luật. Đối với chương trình đào tạo cử nhân ngành luật, các nội dung về quyền con người được giảng dạy lồng ghép trong rất nhiều học phần khác nhau thuộc Chương trình đào tạo cử nhân Luật thương mại quốc tế và Chương trình đào tạo chất lượng cao Luật kinh doanh quốc tế theo định hướng nghề nghiệp. Đối với các chương trình không thuộc ngành luật, đa số các cơ sở đào tạo lồng ghép các quy định về quyền con người vào học phần Pháp luật đại cương. Tuy nhiên, việc lồng ghép nội dung này vào học phần Pháp luật đại cương hiện nay của Đại học Ngoại thương đang vấp phải một số khó khăn về đề cương, học phần pháp luật đại cương được xây dựng bao gồm các nội dung về quyền con người. Vì vậy, đưa các nội dung này vào thì sẽ phải giảm bớt các nội dung khác. Dung lượng của các nội dung khác trong học phần có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, khó tuân thủ các yêu cầu cả về nội dung giảng dạy và thời lượng giảng dạy. Trong thời gian tới, Khoa Luật sẽ có những đề xuất phù hợp về phương thức triển khai giảng dạy quyền con người tại Trường Đại học Ngoại thương.